Περί “ανωνυμίας”

Διαχρονικά αναπτύσσεται έντονη επιχειρηματολογία αναφορικά με την «ανάγκη επώνυμης καταγραφής απόψεων». Ποικίλες τοποθετήσεις έχουν καταγραφεί. Κοινό χαρακτηριστικό τους όμως γνώρισμα είναι πως δομούνται επί του αξιώματος ότι κάθε άτομο οφείλει να τοποθετείται ενυπόγραφα, προκειμένου να αναλαμβάνει την ευθύνη των γραφόμενών του και να δημιουργούνται σημεία αναφοράς. Υποστηρίζεται έντονα πως κάθε κείμενο που δημοσιοποιείται, πρέπει να έχει «ταυτότητα», να συνδέεται άμεσα με το πρόσωπο, το οποίο το δημιουργεί.

Για πολλούς όμως ανθρώπους, η «ταυτότητα» είναι ένα δυσβάστακτο φορτίο. Προτιμούν να εργάζονται ανώνυμα, να προσφέρουν τις ιδέες τους και τον κόπο τους απλόχερα, χωρίς να θέλουν να είναι γνωστοί.

Τρανταχτά παραδείγματα οι χιλιάδες των συγγραφέων, λογίων και ποιητών, που με τη χρήση των ψευδωνύμων τους, μεγαλούργησαν.

Χωρίς αυτά, δε θα τολμούσαν ούτε μία γραμμή να γράψουνε.

Άλλα τρανταχτά παραδείγματα, οι ανώνυμοι επιφυλλιδογράφοι στις εφημερίδες, που πολλές φορές πρόκειται για άτομα γνωστότατα και έντονα προβεβλημένα, που όμως μέσα από την ανωνυμία θέλουν να δώσουν στο κοινό ορισμένες απόψεις, που διαφέρουν σημαντικά από το «κάδρο» στο οποίο ανήκουν οι ίδιοι. Ποιος δε θυμάται – και ιδίως οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ – την αγωνιώδη προσπάθεια του «Ειδικού Συνεργάτη» της εφημερίδας «ΤΟ ΒΗΜΑ», εκεί στο μακρινό 1999, που με δύο συνεχόμενα εκτενή εβδομαδιαία άρθρα του και με περισσή γλαφυρότητα προσπαθούσε να δώσει στο μέσο αναγνώστη να καταλάβει πως θα έπρεπε να φύγει από το χρηματιστήριο, αν ήθελε να διασώσει την περιουσία του;

Το διαδίκτυο αποτελεί χαρακτηριστικό πεδίο δράσης τέτοιων ανθρώπων.

Ταυτόχρονα είναι και ο χώρος δράσης προσώπων…

που μέχρι πρόσφατα δεν είχαν φωνή. Ατόμων που είτε από έμφυτη συστολή, είτε από φόβο απέφευγαν και αποφεύγουν να τοποθετηθούν δημοσίως. Καθημερινά γινόμαστε κοινωνοί της νέας κατάστασης που έχει διαμορφωθεί, σύμφωνα με την οποία πληθώρα συνανθρώπων μας κατορθώνουν να ξεπεράσουν προσωπικές αγκυλώσεις και να επικοινωνήσουν μέσω του δικτύου, αποφεύγοντας κοινωνικούς αποκλεισμούς. Τοποθετούνται σε ζητήματα που τους αφορούν άφοβα, καθώς δεν υπάρχει ο κίνδυνος της απόρριψης, του αποκλεισμού. Αποκτούν την δυνατότητα να ακουστούν από εκείνους που μέχρι πρότινος ήταν απροσπέλαστοι.

Έχοντας αυτά ως δεδομένα, υποστηρίζουμε πως είμαστε σαφώς υπέρ της ανωνυμίας, παρόλο που εμείς, επιλέγουμε να γράφουμε επώνυμα. Διότι, δεν είμαστε όλοι οι άνθρωποι ίδιοι. Διότι, θα πρέπει να δώσουμε το βήμα της έκφρασης, και σε όσους – για τους δικούς τους λόγους – θέλουν να εκφράζονται ανώνυμα. Ή εξίσου αποδεκτά, ψευδώνυμα. Και πάρα πολλές φορές, αυτές οι φωνές είναι σημαντικότερες από τις δικές μας, τις επώνυμες φωνές.

Η αντίθετη άποψη ίσως πει, πως η ανωνυμία θα εκθρέψει εγκληματίες, εκβιαστές, συκοφάντες. Μα αυτοί πάντα θα υπάρχουν, η ανωνυμία του διαδικτύου θα τους εκθρέψει; Φυσικά, η ανωνυμία ίσως δώσει χώρο σε ορισμένους «αμφιταλαντευόμενους» να περάσουν στην άλλη όχθη, στο όχθη της παρανομίας. Ναι, ίσως, να γίνει αυτό, αλλά αυτοί θα είναι ελάχιστοι. Την ίδια στιγμή όμως θα κερδίσουμε πολλούς από εκείνους που ήταν σιωπηλοί, θα ακουστούν ιδέες που διαφορετικά θα χάνονταν.

Σήμερα, στην εποχή της αδιάκοπης ροής της εικόνας και των ακουστικών ερεθισμάτων, ας αφήσουμε το γραπτό λόγο να ανθήσει μέσα από το διαδίκτυο.

Η ανωνυμία και η ψευδωνυμία, είναι ένας από τους τρόπους.

Πηγή: αιέν αριστεύειν