Περί πολιτικής συνείδησης

Του Γιώργου Ανδρεάδη

Μετά από κάμποσο καιρό αποστασιοποίησης από το συμβάν, κριτικής και καταλογισμού ευθυνών, έντονης αυτοκριτικής και αποδοχής των λαθών, το πνεύμα ησύχασε και η ψυχή γαλήνεψε. Τώρα νιώθω ότι μπορώ να γράψω μερικά «αντικειμενικά» λόγια για την πολιτική συνείδηση και τα κανάλια που διαρρέει.

Όπως έλεγε και ο Μαρξ λίγο μετά την κήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης, τον 19ο αιώνα δηλαδή, «η βασική δύναμη που κινεί την ιστορία του ανθρώπου, είναι η πάλη των τάξεων». Βασικά για τον Μαρξ δύο είναι οι τάξεις που επί της ουσίας διαμορφώνονται στην ιστορία της ανθρωπότητας. Είναι η τάξη αυτών που κατέχουν τα μέσα παραγωγής και οι εργάτες - εργαζόμενοι οι οποίοι προσφέρουν την εργασία τους σ’ αυτούς που τα κατέχουν.

Στη μεταμαρξιστική εποχή, κοντά στην εργατική τάξη προστέθηκαν τα μεσαία στρώματα και η καπιταλιστική τάξη του 1% που κατέχει το 80% του συνολικού πλούτου του πλανήτη. Αυτές οι τάξεις δομούνται με βάση την Ιδιοκτησία ή όχι των μέσων παραγωγής, τη Διευθυντική θέση ή όχι στην παραγωγική διαδικασία, την παραγωγή ή όχι έμμεσης και άμεσης υπεραξίας, το ύψος μισθού κ.λπ.

Για μένα, βέβαια, αυτή η μεταμαρξιστική - μοντέρνα πολιτική ανάλυση των κοινωνικών τάξεων υποκρύπτει μια πελώρια και επικίνδυνη παγίδα, η οποία οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην τεχνητή διαίρεση της εργατικής τάξης με την έννοια του προλεταριάτου. Ο Γερμανός φιλόσοφος χρησιμοποίησε τον όρο «προλετάριος» ως ένα κοινωνιολογικό εργαλείο για να αναφερθεί στην εργατική τάξη, «η οποία χαρακτηρίζεται από το σύνολο των έμμισθων εργατών - εργαζομένων μιας κοινωνίας, οι οποίοι αναγκάζονται, για να μπορέσουν να ζήσουν, να πωλούν την εργατική τους δύναμη είτε χειρωνακτική είναι αυτή είτε διανοητική». Με βάση αυτή τη θεώρηση των πραγμάτων, φαντάζομαι ότι είναι εύκολο στον οποιονδήποτε να αντιληφτεί πόσο διχαστική είναι η κοινωνική μεταμαρξιστική διαστρωμάτωση, η οποία τεχνηέντως δημιουργεί αντίπαλα συμφέροντα ανάμεσα ακόμα και στους ίδιους τους εργαζόμενους. Με αυτό τον τρόπο κατακερματίζεται πλήρως η άποψη του Μάρξ για την πολιτικοκοινωνική συνειδητοποίηση της θέσης που πρέπει να κατέχει ο εργάτης και κατά συνέπεια τη συνειδητοποίηση της δύναμής του που οφείλει να καταθέσει για την αλλαγή του κόσμου στην πορεία του προς την αταξική κοινωνία.

Όταν, λοιπόν, κάνω λόγο για συνδικαλιστική συνείδηση, κάνω λόγο για όλα τα παραπάνω. Δε νοείται δηλαδή ένας δημόσιος υπάλληλος να διαχωρίζει τα συντεχνιακά συμφέροντά του από τα κοινά και να γυρίζει την πλάτη του σε δικαιώματα που έχουν συνάδελφοί του που εργάζονται σε άλλους κλάδους του δημοσίου. Πολύ περισσότερο δε, είναι αδιανόητο ένας δημόσιος υπάλληλος, ο οποίος πληρώνεται βρέξει χιονίσει που λέει και ο λαός μας, να μην προστρέχει αλληλέγγυα σε οποιονδήποτε εργαζόμενο δουλεύει στον ιδιωτικό τομέα ή στήνει μια επιχειρησούλα για να εξασφαλίσει τα προς το ζην.

Καλό θα είναι, λοιπόν, όλοι εμείς οι δημόσιοι υπάλληλοι, που μιλάμε εκ του ασφαλούς και αγωνιζόμαστε εκ του ασφαλούς, να μη κοιτάμε μόνο την πάρτη μας όταν διεκδικούμε κοινά δικαιώματα. Πολύ περισσότερο δε, να σταματήσουμε την εγωκεντρική αντιμετώπιση των πραγμάτων που απορρέει από την έλλειψη πολιτικής και κατ’ επέκταση συνδικαλιστικής συνείδησης και μας οδηγεί στην κατάργηση της αλληλεγγύης και τέλος στην ιδιώτευση.   

Ας μη ξεχνάμε ότι ο «νόμος είναι το δίκιο του εργάτη» και το δίκαιο είναι το φως που οδηγεί τον αλληλέγγυο αγώνα μας σε κοινές διεκδικήσεις.