ΠΡΟΣ ΜΙΑ ΝΕΑ ΣΟΣΙΑΛΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Του Θανάση Μαρινόπουλου

1- Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

Είναι πια κοινή η παραδοχή ότι η αδικία σε αυτό τον πλανήτη έχει επικρατήσει και οι ανισότητες μεταξύ των ανθρώπων και των κοινωνιών διευρύνονται με ταχύτατους ρυθμούς.

Η σημαντικότερη ίσως αιτία , το κυνήγι του πλούτου των εθνών και της υπερεκμετάλλευσης των φυσικών πόρων με στόχο το κέρδος , από κράτη , εταιρείες και μεμονωμένα άτομα .

Πολλοί , οπαδοί του οικονομικού φιλελευθερισμού ή νεοφιλελευθερισμού κυρίως , ως προς το κέρδος , θα ισχυριζόταν ότι αυτό είναι υγιές και αποτελεί την κινητήριο δύναμη της εξελικτικής πορείας της ανθρωπότητας.

Χωρίς τον συγκεκριμένο στόχο δεν θα ανέπτυσσε το κάθε άτομο και οι ομάδες ,τις  ικανότητες που βρίσκονται σε λήθαργο εντός τους .

Επίσης με την διαρκή επανεπένδυση των πλεονασμάτων , υπάρχει μια αέναη κίνηση , που συνεχώς δημιουργεί και δίνει δουλειά σε όλους .

Αυτά λέει μία πολιτική θεωρία και μια συγκεκριμένη λογική.

Έλα όμως που , όπως έχει επανειλημμένες φορές επιβεβαιωθεί , στην πράξη άλλα συμβαίνουν .

Όταν έχει , κατέχει και επαυξάνει τον πλούτο , οποιαδήποτε οικονομική οντότητα , δύσκολα διαχέει προς τα κατώτερα και μεσαία στρώματα ένα τμήμα αυτού .

Τις περισσότερες φορές τον συσσωρεύει ή τον τοποθετεί σε χρηματοοικονομικά προϊόντα , επιδιώκοντας να αποφύγει οιανδήποτε φορολογική επιβάρυνση .

Και φυσικά ούτε λόγος για ουσιαστική στήριξη ενός κοινωνικού κράτους.

Πρόσφατο τρανταχτό παράδειγμα που επιβεβαιώνει τα ανωτέρω είναι η άρνηση των φαρμακευτικών εταιρειών να μεταβιβάσουν την παραγωγή των εμβολίων και σε άλλες παραγωγικές μονάδες .

Εν μέσω μιας πανδημίας το μόνο που τους απασχολεί είναι το κέρδος .

Το δηλώνουν άλλωστε ότι «η δημοσιοποίηση της πατέντας θα σήμαινε πρακτικά ότι δεν υπάρχει κίνητρο για επενδύσεις» .

Την στιγμή μάλιστα που έλαβαν δισεκατομμύρια από τους λαούς όλου του κόσμου προκαταβολικά και χρησιμοποίησαν την γνώση των δημοσίων ιδρυμάτων .

Άλλωστε το είχε πει ξεκάθαρα η Θάτσερ «Δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα που να λέγεται κοινωνία, υπάρχουν μόνο μεμονωμένα άτομα και οι οικογένειές τους» .

Εννοούσε φυσικά τις μεγάλες οικογένειες των συμφερόντων .

Δηλαδή με απλά λόγια , όποιος έχει την «δύναμη» να επιβιώσει έχει καλώς , οι υπόλοιποι στον καιάδα .

Και επίσης καμιά κυβέρνηση της συγκεκριμένης πολιτικής θεώρησης δεν έχει την διάθεση να τους «στεναχωρήσει» , αντίθετα νομοθετικά τους υποστηρίζει μειώνοντας συνεχώς την φορολογία .

Και φυσικά κάνοντας τα στραβά μάτια στους «φορολογικούς παραδείσους».

Στο «κυνήγι του πλούτου» όλα επιτρέπονται .

Το να γίνεις αδίστακτος και απάνθρωπος είναι ένα μόνο βήμα .

Και η εκμετάλλευση ολόκληρων κοινωνιών άλλο ένα .

Έτσι φτάσαμε στην σημερινή κατάσταση με την ανεξέλεγκτη δύναμη ορισμένων .

Υπάρχουν επιχειρηματίες ή εταιρείες ,που μεμονωμένα ο καθένας έχει περισσότερο πλούτο ,από κράτη με πληθυσμό αρκετών εκατομμυρίων .

Ο βραβευμένος με Νόμπελ Ειρήνης, οικονομολόγος Μουχάμαντ Γιουνούς μιλά για έναν κόσμο όπου περίπου το 1% του πληθυσμού κατέχει το 99% του πλούτου , για ένα κόσμο  όπου η δημοκρατία αλλοιώνεται από την οικονομική κυριαρχία .

2- Η ΣΟΣΙΑΛΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Λένε ότι στο επίκεντρο όλων είναι το συμφέρον , μια πλατύτερη έννοια, που όμως σήμερα έχει έννοια ατομική , ενώ θα έπρεπε να αναφέρεται στο σύνολο και μάλιστα όχι μόνο των ανθρώπων , αλλά όλων των πλασμάτων του πλανήτη με πολιτικές προστασίας του περιβάλλοντος .

Προσπαθούν μάλιστα να επιτύχουν μια νομιμοποίηση της πραγματικότητας χρησιμοποιώντας ( και αμείβοντας πλουσιοπάροχα ) διανοούμενους , πολιτικούς , δημοσιογράφους και διάφορους άλλους διαμορφωτές της κοινής γνώμης .

Έτσι προσπαθούν να πείσουν τους πάντες ότι αυτή η πραγματικότητα δεν μπορεί παρά να είναι λογική και ότι φυσικά δεν έχει κανένα νόημα να αγωνιστεί κάποιος για να την αλλάξει , αλλά αντιθέτως οφείλουν όλοι να την υπερασπιστούν .

Όποιος δηλαδή δεν αποδέχεται την συγκεκριμένη αντίληψη των πραγμάτων , αυτόματα τίθεται εκτός πραγματικότητας .

Εδώ επεμβαίνει η ΠΟΛΙΤΙΚΗ , εδώ επεμβαίνει η σοσιαλδημοκρατία που όπως και άλλες πολιτικές θεωρήσεις και ιδεολογίες αρνούνται να αποδεχθούν την δήθεν αξιωματική πορεία του κοινωνικού Δαρβινισμού , τον σύγχρονο καιάδα.

Στόχος πρωταρχικός της σοσιαλδημοκρατίας η δημιουργία ισχυρότατου κοινωνικού κράτους , με τις δημόσιες υπηρεσίες του , στους βασικότερους τομείς , να χτίζουν δίχτυ προστασίας για τις ευάλωτες ομάδες και τους αδύναμους .

Με το αναδιανεμητικό σύστημα επιτρέπει στον καθένα να γίνει πλούσιος και να αναπτύξει τις δυνάμεις του , άρα να έχει κίνητρο , όχι όμως να γίνει «πολύ πλούσιος» , πληρώνοντας φόρους σε μια κλίμακα που είναι μηδενική για τα χαμηλά εισοδήματα και μπορεί να φτάσει έως και περισσότερο από τα μισά στα τεράστια εισοδήματα.

Έτσι τροφοδοτούνται δωρεάν και με ικανοποιητικό τρόπο οι πολιτικές της υγείας , της παιδείας ,της ασφάλειας , της παροχής των  βασικών αγαθών και άλλα , όπως επίσης διασφαλίζεται και ο ελεύθερος χρόνος που είναι απαραίτητος για την ανάπτυξη της προσωπικότητας του ατόμου .

Και σε όλους τους υπόλοιπους τομείς της ελεύθερης οικονομίας υπάρχουν οι ανεξάρτητες αρχές που διασφαλίζουν την τήρηση των κανόνων του ανταγωνισμού προς όφελος όλων .

Εφαρμόστηκαν για τριάντα περίπου χρόνια στα σκανδιναβικά κράτη και κυρίως στην Σουηδία .

Τα τελευταία τριάντα χρόνια έχουν υποχωρήσει ,σχεδόν εξαφανιστεί , και έχει επικρατήσει ένας άκρατος νεοφιλελευθερισμός .

Μία αιτία (ίσως η πιο σημαντική) βέβαια είναι η κατάρρευση του αντίπαλου πόλου , που κρατούσε μια ισορροπία , που χαρακτηριζόταν από αρκετούς και ως «ισορροπία του τρόμου» λόγω των εκατέρωθεν εξοπλιστικών προγραμμάτων των δύο συμφώνων .

Όχι ότι δεν συμβαίνει και τώρα με περισσότερες οικονομικές και ιμπεριαλιστικές δυνάμεις .

Όμως αμέσως μετά επικράτησε η λεγόμενη νέα τάξη πραγμάτων , με το «κεφάλαιο» να έχει αποθρασυνθεί και ο κόσμος μας μετατρέπεται , με γρήγορους ρυθμούς για κάποιους ,με αργότερους για ορισμένους άλλους , σε ένα κόσμο «εκμετάλλευσης» του αδυνάτου από τον ισχυρότερο .

Αυτή η πορεία θα οδηγήσει αρχικά στην πλήρη επικράτηση της αγέλης των ισχυρών και μετέπειταστην επανάσταση των εξαθλιωμένων που με μαθηματική ακρίβεια σε άδηλο ( αλλά σίγουρα αρκετά μεγάλο ) χρονικό διάστημα από τώρα δεν θα έχουν τίποτα να χάσουν .

Γιατί όμως να αφήσουμε να εξελιχθούν τα πράγματα έτσι , γιατί με την τεχνολογική επανάσταση του σήμερα και του αύριο να μην επανατοποθετήσουμε την πολιτική , την πραγματική πολιτική , στην πρώτη και αδιαφιλονίκητη θέση ;

Γιατί να αφήνουμε τα λόμπυ των μεγάλων συμφερόντων να κυβερνούν ;

Γιατί να επιτρέψουμε η συντριπτική πλειοψηφία να υποφέρει για εκατό , διακόσια ή και περισσότερα χρόνια ;

Γιατί να δοκιμάσουμε τις αντοχές του περιβάλλοντος και της Γής κινδυνεύοντας από μια πλήρη καταστροφή ;

Και όλα αυτά για μια μετεπαναστατική κοινωνία που κανείς δεν μπορεί να υπολογίσει με βεβαιότητα (γνωρίζοντας την φύση και τις αδυναμίες των ανθρώπων) ότι θα είναι μια κοινωνία ελευθερίας , ισότητας και δικαίου .

Προς μια νέα Σοσιαλδημοκρατία λοιπόν , ένα ειρηνικό ενδιάμεσο σταθμό στην πορεία προς την « τέλεια κοινωνία » , που φυσικά δεν πρόκειται να υπάρξει ποτέ .

Ο Μάρκος Αυρήλιος έλεγε «Μην ελπίζεις στην πλατωνική πολιτεία. Να ’σαι ευχαριστημένος με την παραμικρή πρόοδο, και μη τη θεωρείς μικρή υπόθεση».

Αυτό σημαίνει ότι η προσπάθεια του ανθρώπου , «το ταξίδι προς την ιδανική πολιτεία » θα συνεχίζεται επ΄ άπειρον .

3- Ο ΕΝΔΙΑΜΕΣΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ

Πρωταρχική επιδίωξη της σοσιαλδημοκρατίας είναι η δημιουργία ενός ισχυρότατου κοινωνικού κράτους , ενός κράτους που δεν θα ανησυχεί κανείς για την ικανοποίηση των βασικών του αναγκών , όσο αδύναμος κι αν είναι .

Ενός κράτους που όλοι θα έχουν την απαραίτητη στήριξη για να αντιμετωπίσουν , όσο καλύτερα γίνεται , οποιοδήποτε πρόβλημα μπορεί να παρουσιαστεί , είτε αφορά θέματα υγείας , είτε αφορά οικονομικά ζητήματα , είτε οτιδήποτε άλλο .

Τα κρίσιμα σημεία αφορούν την παραγωγή και τις παραγωγικές δυνάμεις που έλεγε ο Άνταμ Σμιθ και την αναδιανομή .

Για να υπάρχει το δεύτερο πρέπει να δοθεί μεγάλη έμφαση στο πρώτο , αλλιώς θα αποτύχουν όλες οι πολιτικές λόγω της αδυναμίας διατήρησης ενός ικανοποιητικού επιπέδου κοινωνικού κράτους .

Παραγωγή λοιπόν και παραγωγικές δυνάμεις ξεκινώντας από τη γη και την θάλασσα και καταλήγοντας στην διαστημική τεχνολογία .

Επιτακτική ανάγκη πιο συγκεκριμένα είναι η ρύθμιση του παγκοσμιοποιημένου οικονομικού συστήματος με έμφαση στην πραγματική οικονομία και όχι στις χρηματοοικονομικές δραστηριότητες , η κατάργηση των φορολογικών παραδείσων , η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και η πάταξη της διαφθοράς .

Και φυσικά ένας μετασχηματισμός στον τρόπο λειτουργίας των εταιριών ώστε να απελευθερώνουν την τεχνογνωσία και την δημιουργικότητα των στελεχών τους , να εντείνουν τις προσπάθειες τους για σημαντικές επιστημονικές ανακαλύψεις και να « παράγουν κοινωνικά » .

Αυτά και πολλά άλλα ακόμη .

Η ανθρωπότητα έχει κάνει άλματα ώστε να μπορεί τώρα να σχεδιαστεί το νέο μοντέλο , η νέα φάση της εξελικτικής πορείας .

Την προηγούμενη φορά χρειάστηκαν διαδοχικές επαναστάσεις , σε όλες τις χώρες , προκειμένου να επικρατήσει η αστική τάξη και με την ορμή που την διέκρινε υπήρξαν εκατόμβες θυμάτων .

Ο κόσμος πήγαινε προς το καλύτερο σπάζοντας τα δεσμά του και δεν μπορούσε τίποτα να συγκρατήσει την ορμή αυτή .

Και πράγματι αυτή η επανάσταση της αστικής τάξης ωφέλησε την πρόοδο και την ευημερία της ανθρωπότητας και απελευθέρωσε δυνάμεις που την έσπρωξαν μπροστά .

Σε αυτό το σημείο τίθεται ένα μεγάλο ερώτημα .

Γιατί αυτή η γενιά και οι επόμενες να ζήσουν σε χειρότερες συνθήκες από τις προηγούμενες , όταν έχουμε μία τεχνολογική επανάσταση που μπορεί να λύσει σχεδόν όλα τα προβλήματα ;

4- ΣΤΟ ΜΙΚΡΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΜΑΣ ΣΠΙΤΙ

Τώρα λοιπόν έχουμε φτάσει σε ένα κρίσιμο σημείο που πρέπει να παρθούν σημαντικές αποφάσεις για το μέλλον , κλείνοντας τα αυτιά μας στις σειρήνες της σύγχρονης εποχής του στενού ατομικού συμφέροντος και του κέρδους .

Και αποφεύγοντας πάντα τον λαϊκισμό , τον φανατισμό και την μισαλλοδοξία .

Εμείς ίσως πάμε πιο ειρηνικά στην επόμενη μέρα αν επικρατήσουν ήρεμες , ηθικές και στοχαστικές δυνάμεις .

Σήμερα λοιπόν πρέπει να «εφεύρουμε την σοσιαλδημοκρατία ξανά» .

Να δώσουμε στην πολιτική την κοινή λογική και ανθρωπιά .

Σε αυτό το σημείο ολοκληρώνουμε την μικρή αναφορά μας και τα «ευχολόγια» , για να μπούμε στο «μικρό και το μεγάλο μας σπίτι» και σε νέα ευχολόγια .

Στα καθ΄ ημάς λοιπόν η σοσιαλδημοκρατία καλώς η προχείρως ορίζεται ως ο κεντρώος και κεντροαριστερός χώρος του πολιτικού φάσματος .

Θα αδιαφορήσουμε για τα ευκαιριακά κόμματα και σχηματισμούς και θα αναφερθούμε στις τέσσερις μεγαλύτερες και συγκροτημένες πολιτικές  παρατάξεις που εκπροσωπούν ιδεολογικά ρεύματα και πολιτικοοικονομικές επιστημονικές θεωρήσεις με βαθιές ρίζες και ιστορία.

Η «Νέα δημοκρατία» σίγουρα έχει ένα σημαντικό (ίσως το μεγαλύτερο) τμήμα της στραμμένο προς το κέντρο και εκείνο που πρέπει να κάνει είναι να απομονώσει από την μία μεριά την ακροδεξιά τάση (που έτσι κι αλλιώς θα εξαφανιστεί αν βελτιωθούν οι συνθήκες) και από την άλλη τις νεοφιλελεύθερες οικονομικές πολιτικές που μάλλον γιγαντώνονται .

Ο «ΣΥΡΙΖΑ» αφού πέρασε την παιδική του φάση ( που ήταν όμως η πιο ενδιαφέρουσα και η πιο ειλικρινής ) , προσαρμόστηκε στην πραγματικότητα  ( τον ανάγκασε και η κυβερνητική του θητεία ) και τώρα έχει στραφεί προς την σοσιαλδημοκρατία. Μένει να ξεκαθαρίσει πλήρως το ιδεολογικό του στίγμα και να αποφύγει δια ροπάλου τις λαϊκιστικές κορώνες και πρακτικές του πρόσφατου παρελθόντος .

Το «ΚΙΝΑΛ» ( λέγε με ΠΑΣΟΚ ) εκπροσωπεί τον συγκεκριμένο χώρο στην χώρα μας χρόνια τώρα , όμως οι παρεκκλίσεις προς δεξιόστροφες πολιτικές ήταν τεράστιες και η προσπάθεια για την πάταξη εκφυλιστικών φαινομένων ανύπαρκτη .Ξέρει τα λάθη του και δεν πρέπει να τα επαναλάβει.

Το ΚΚΕ ακλόνητο στις δικές του πεποιθήσεις και την μαρξιστική θεωρία για την υλιστική ερμηνείατης ιστορίας , αγωνίζεται αναμένοντας με βεβαιότητα τον επόμενο μεγάλο σταθμό της ανθρωπότητας . Μάλιστα συνεχώς λέει « τέσσερα κόμματα , δύο πολιτικές ». Υποστηρίζει ότι είτε με νεοφιλελεύθερες είτε με σοσιαλδημοκρατικές πρακτικές  , η εκμετάλλευση « ανθρώπου από άνθρωπο » δεν τελειώνει .

Κλείνουμε με μία προσωπική μας προσμονή , που κρύβει μέσα της ρεαλιστικότατες πιθανότητες πραγματοποίησης .

Το μεγάλο μας σπίτι που είναι η ευρωπαϊκή ένωση να προχωρήσει την εμβάθυνση της με την οικονομική ενοποίηση και γιατί όχι να φτάσουμε κάποτε στην πηγή και να πιούμε νερό από τις σοσιαλδημοκρατικές πολιτικές των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης !!!

Η «νέα σοσιαλδημοκρατία» μόνο από την ενωμένη Ευρώπη μπορεί να γεννηθεί .

ΥΓ  Όταν γραφόταν το κείμενο δεν υπήρχε η πρόταση για φορολογία 15% των εταιρειών παγκοσμίως , ούτε τα αποτελέσματα των γερμανικών εκλογών με πρώτο το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα .

Μια χαραμάδα ελπίδας άνοιξε…

Η πανδημία επίσης απέδειξε ότι τα «δύσκολα» μόνο με σοσιαλδημοκρατικές πολιτικές αντιμετωπίζονται .