Ποίηση, ψωμοτύρι για όλους

Από τον Χρίστο Γεωργούση

Το παρακάτω κείμενο είναι αντιγραφή (επιχειρήθηκε σύνοψη) άρθρου που γράφτηκε στο Βήμα από τον Ντίνο Σιώτη στις 20-3-2016 με τίτλο «Από την κόκα στους στίχους».

Η Κολομβία είναι η τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία της Λατινικής Αμερικής. Πολύ πλούσια χώρα με εκατομμύρια φτωχούς. Με πετρέλαιο, αέριο, ορυκτό πλούτο, ασήμι, χρυσό, καφέ, κακάο, βιομηχανία, τεράστια αγροτική παραγωγή. Τα τελαυταία πενήντα χρόνοια σπαράσσσεται από εμφύλια σύγκρουση. Από τη μια ο στρατός και οι παραστρατιωτικές οργανώσεις, από την άλλη οι Ένοπλες Επαναστατικες Δυνάμεις και ο Εθνικός Απελευθερωτικός Στρατός. 

Τα τελευταία χρόνια, κάθε Ιούλιο, ένα τσουνάμι ποίησης «χτυπάει» το Μεντεγίν τη δεύτερη μετά τη Μπογκοτά πόλη της Κολομβίας. Τον Ιούλιο του 2015 90 ποιητές από 40 χώρες, από όλες τις Ηπείρους, επί οκτώ ημέρες, διάβασαν ποιήματά τους στη γλώσσα τους, σε 90 διαφορετικούς χώρους. Ήταν το 25ο Φεστιβάλ Ποίησης του Μεντεγίν για το οποίο εργάστηκαν 180 εθελοντές και το υποστήριξαν η τοπική κυβέρνηση, περιφέρειες, δήμοι, κρατικές υπηρεσίες, ε-ταιρείες και επιχειρήσεις. Πριν από 25 χρόνια το Μεντεγίν ήταν η πρωτεύουσα της κόκας και του εγκλήματος. Αλλά η ποίηση ανθεί εκεί τώρα, ρίχνοντας σπόρους με πάμπολλες εκδηλώσεις και με εργαστήρια στα σχολεία, δημόσιους χώρους και χώρους εργασίας. 

Οι Κολομβιανοί ποιητές, μέσω της ποίησης, αποζητούν και διαλαλούν την ειρήνη μεταξύ ανθρώπου και φύσης. Οι ποιητές παντού γίνονται πρώτη είδηση μόνον όταν πάρουν το Νόμπελ ή όταν πεθάνουν, στο Μεντεγίν όμως η ποίηση έχει μια απ’ τις πρώτες θέσεις στις ειδήσεις και στην καθημερινή ζωή.  

Η πρόσληψη της ποίησης ουδεμία σχέση έχει με τα τεκταινόμενα στην Ελλάδα, όπου οι ποιητές έχουν ύφος και πουλάνε μούρη, ενώ εκεί επικρατεί αυτογνωσία και άκρα ταπεινότητα. Σε αντίθεση με τον δυτικό κόσμο, όπου οι περισσότεροι ποιητές είναι απορροφημένοι από τον εαυτό τους και ζουν στον κόσμο τους, στην Κολομβία, αλλά και στις περισσότερες χώρες της Λατινικής Αμερικής οι ποιητές ζουν μέσα στον κόσμο. Γράφουν για λογαριασμό όσων δεν έχουν φωνή, όπως οι κατατρεγμένοι, οι αδικημένοι, οι αδύναμοι, γράφουν για όσους ονειρεύονται έναν καλύτερο κόσμο. Οι ποιητές στην Κολομβία είναι συνήθως απλοί άνθρωποι και όχι άνθρωποι των γραμμάτων. Στην Ελλάδα η ποίηση είναι για τους πολλούς απαγορευμένος καρπός στην Λατινική Αμερική είναι ψωμοτύρι για όλους. 

Οι Λατινοαμερικανοί έχουν μεγάλες προσδοκίες από τους ποιητές τους. Ίσως γιατί νομίζουν ότι είναι οι θεματοφύλακες της ψυχής της χώρας τους. Τους έχουν πολύ ψηλά, αλλά ψηλά έχουν και την Ελλάδα και τους ποιητές της, από τον Όμηρο και τους αρχαίους τραγωδούς, έως τον Καβάφη, τον Σεφέρη, τον Ρίτσο και τον Ελύτη.